Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru, 7.5.2010 tarih, 5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un kabul edilmesiyle hukuk sistemimize irmiş ve 23 Eylül 2012 tarihinde uygulanmaya başlanmıştır.
Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, temel hak ve özgürlükleri, kamu gücünün işlem, eylem ya da ihmali nedeniyle ihlal edilen bireylerin diğer başvuru yollarını tükettikten sonra başvurdukları istisnai bir hak arama yoludur.
Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru’nun, T.C. Anayasasında yer alan temel hak ve özgürlüklerin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve buna ek Türkiye’nin taraf olduğu Protokoller kapsamındaki temel hak ve özgürlüklerin herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlalinden dolayı mağdur olduğunu iddia eden kişiler tarafından, kanunlarda zorunlu idari ve yargısal başvuru yolları öngörülmüşse, bu yolların tamamının “tüketildiği tarihten”, “başvuru yolu öngörülmemişse ihlâlin öğrenildiği tarihten itibaren” otuz gün içinde yapılması gerekir.
Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, kişiler arasındaki özel hukuk ilişkilerini kapsamamaktadır. Örnek olarak alacak ya da boşanma gibi konularda bireysel başvuru yoluna gidilmesi mümkün değildir. Başvuruya konu hak ihlâllerinin kamu gücü tarafından gerçekleştirilmiş ya da gerçekleştirilmemiş işlem ya da eylemler sonucunda ortaya çıkmış olmaları gerekmektedir. Kamu gücünün ihmali nitelikteki işlemlerinin bireysel başvuruya konu edilebilmesi için kamu organlarının bir işlemde bulunma zorunluluğunun olması gerekir.
Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru’nun Bireysel Başvuru Formu kullanılarak veya başvuru formunda bulunması gereken bütün bilgileri içeren ve aynı formatta olan bir dilekçeyle yapılması gerekmektedir.
Aşağıdaki belgelerin başvurunun ekinde sunulması gerekmektedir.
1.Kanuni temsilci veya avukat vasıtasıyla takip edilen başvurularda başvurucuyu temsile yetkili olunduğuna dair belge.
- Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru harcının ödendiğine dair belge
- Nüfus cüzdanı örneği, başvurucu yabancı ise geçerli kimlik belgesi
- Başvurucu tüzel kişi ise tüzel kişiliği temsile yetkili olduğuna ilişkin belge
- Nihai karar ya da işlem sonucu tebliğ edilmişse tebellüğ belgesi
- Başvuruya dayanak belgelerin asılları ya da onaylı örnekleri
- Tazminat talebi varsa uğranılan zarara ilişkin belgeler
- Başvuru süresinde yapılamamışsa mazerete ilişkin belgeler
